PARAFIA ŚW. MARII MAGDALENY w Biłgoraju

Historia parafii

Pierwsza nazwa obecnej parafii to Puszcza Solska. 5 X1954 r. miejscowość ta została włączona do Biłgoraja, dlatego Kuria Biskupia w Lublinie pismem z 30 XII 1961 r. ustaliła nazwę par. na św. Marii Magdaleny w Biłgoraju.

Pierwsza wzmianka o działalności duszpasterskiej na tym terenie sięga r. 1603, kiedy zaczęła, funkcjonować mała kapliczka wybudowana na miejscu objawień św. Marii Magdaleny. Prawdopodobnie par. została erygowana w r. 1644. Teren jej przez długie lata był bardziej rozległy od dzisiejszego. Do r. 1919 w jej granicach znajdowały się miejscowości należące obecnie do par. Majdan Stary i Sól, a ostatnio wieś Bukowa została przyłączona do nowego ośrodka w Korytkowie.

W r. 1644 Tomasz Zamoyski sprowadził tu franciszkanów czarnych z Zamościa. Razem z kościołem wybudował im drewniany klasztor. Zabudowania te na skutek klęsk żywiołowych i wojen były kilkakrotnie niszczone (1648, 1655, 1702). Fundatorką klasztoru murowanego, istniejącego do dzisiaj, chociaż częściowo przebudowanego, była Konstancja Zamoyska. Wzniesiono te zabudowania około r. 1778. Od r. 1692 par. została oddana franciszkanom, którzy duszpasterstwo prowadzili tu do kasaty, tj. do r. 1864. Par. była wyposażona w ziemię, z której do dzisiaj pozostało tylko 6 mórg. Obok działalności duszpasterskiej rozwijano również pracę charytatywną wśród biednych i oświatową prowadząc szkołę par. Przy klasztorze istniała biblioteka, rozwijały działalność bractwa, m.in. różańcowe. Szczególnym kultem cieszyła się patronka par. – św. Maria Magdalena.
Od kasaty klasztoru (1864) w par. pracują księża diecezjalni. Obecnie obsługują oni nie tylko kościół par., ale również i inne obiekty sakralne położone na terenie par. (Wola Dereźniańska, Smólsko Małe, kaplica w szpitalu).

Obecnie istniejący kościół jest szóstą z kolei budowlą na tym miejscu. Pierwsze cztery były drewniane, fundacji rodziny Zamoyskich. Już w r. 1603 na miejscu objawień św. Marii Magdaleny wybudowano kaplicę (fundował kanclerz Jan Zamoyski), natomiast pierwszy kościół wybudowano w r. 1644; spalili go Kozacy w r. 1648. Ostatnią świątynię drewnianą wybudowano w r. 1705. Spłonęła ona od pioruna 22 VI 1794 r. Wtedy Aleksander Zamoyski polecił przebudować jedno skrzydło klasztoru (nowe sklepienie, oraz dobudowano fronton z małą wieżyczką). Tak powstała świątynia funkcjonowała do r. 1928. Już wcześniej myślano o budowie nowego kościoła, ale władze carskie nie wyrażały zgody.

Dopiero w latach 1921-1928 wybudowano kościół istniejący do dzisiaj. Projektował go arch. Jerzy Siennicki. Został konsekrowany pw. św. Marii Magdaleny przez bp. M. Fulmana (15 V 1932). Natomiast stary kościół (w klasztorze) zamieniono na salę par. W czasie działań wojennych uszkodzeniu uległa wieża i nawa główna. Remont generalny był przeprowadzony w r. 1947, a malowanie wnętrza w r. 1952. Kościół był również odnawiany w okresie późniejszy (1973).

Budynek murowany, trzynawowy. Monumentalna budowla w duchu eklektycznym nawiązuje w bryle i w detalu architektonicznym do renesansowo-barokowych form architektury polskiej. Obok prezbiterium jest zakrystia, ;i na frontonie wieża, sufit prezbiterium i nawy głównej bogato zdobiony stiukami, sufit w nawach bocznych gładki, posadzka z terakoty, ołtarz główny murowany z drewnianą nadstawą. W ołtarzu tym jest zabytkowy obraz św. Marii Magdaleny (zapewne w. XVII) i drugi – MB Różańcowej (z lat 1934-1940). Kościół ma 2 drewniane ołtarze boczne: po stronie prawej – MB, a po lewej – św. Antoniego Padewskiego. W ołtarzach bocznych są zabytkowe obrazy: św. Antoniego Padewskiego (w. XVII/XVIII), N.M.P. Niepokalanie Poczętej (XVIII w.), MB Kodeńskiej (XVIII w.), św. Mikołaja (XVIII w.), św. Franciszka (XVIII w.), św. Floriana (XVIII w.) i ludową rzeźbę Chrystusa Frasobliwego z r. 1836. Ławki i konfesjonały dębowe, zabytkowa chrzcielnica (XVIII w.), odnawiana w r, 1969, na chórze muzycznym organy 19-głosowe z r. 1931 (Jagodziński). Na wieży kościelnej umieszczono w r. 1973 3 dzwony (jeden konsekrowany w r. 1955, a dwa w r. 1967).

Dawna dzwonnica (II połowa w. XVIII) stoi obecnie poza cmentarzem kościelnym, przy ul. Tarnogrodzkiej.

Na terenie par. znajdują się zwykle krzyże przydrożne, jak również kapliczki. Szczególna uwaga należy się; kapliczce św. Marii Magdaleny położonej przy szosie do Tarnogrodu, naprzeciw kościoła. Wymurowana została po r. 1794 (być może na miejscu spalonego kościoła), gruntownie odnawiana w r. 1856. Wewnątrz mieści się barokowy ołtarz (XVIII w.) z obrazem św. Marii Magdaleny (1792). Również wewnątrz, po prawej stronie, jest głęboka studnia wyłożona piaskowcem. W kaplicy znajduje się 4 obrazy wotywne o charakterze ludowym, przedstawiające legendy związane z tym miejscem.
Inne kapliczki przydrożne m.in. w Smólsku Małym, w Woli Dereźniańskiej.

Obecnie do parafi należą ulice: Armii Krajowej nry: 1-6, Armii Kraków nry: 12 do końca ulicy, Bohaterów Monte Cassino, Chopina, Cicha nry parzyste: 2-30, Dra Pojaska, Gen. Komorowskiego, Gen. Sikorskiego nry nieparzyste, Kombatantów, Konopnickiej, Kościuszki nry: 93 do końca, Krzeszowska, Mickiewicza, Motorowa, Nowakowskiego, Piaskowa, I Armii Wojska Polskiego, Prusa, Puszkina, Radzika, Sienkiewicza, Sikorskiego nry nieparzyste, Skłodowskiej, Słowackiego, Spokojna, Tarnogrodzka, Wańkowicza, “Wira” Bartoszewskiego, Wiejska, Żeromskiego.
Do parafi należą miejscowosci: Brodziaki, Dereźnia Majdańska, Dereźnia Solska, Dereźnia Zagrody, Korczów, Okrągłe, Podlesie, Ruda Solska, Smólsko Małe, Wola Dereźniańska.

Transmisja na żywo

Wirtualny spacer

Katolickie Liceum

Grupa pielgrzymkowa

Dane adresowe

Parafia św. Marii Magdaleny
ul. Krzeszowska 1
23-400 Biłgoraj
tel./fax.: 084 686 16 96

email: [email protected]

Numer konta parafii:
PKO BP 49 1020 5385 0000 9302 0051 3267
NIP 918–10–44–588
REGON 040065155