PARAFIA ŚW. MARII MAGDALENY w Biłgoraju

Kościół parafialny

Puszcza Solska to miejsce szczególnego kultu Św. Marii Magdaleny na Ziemi Biłgorajskiej. Pierwsza pisana wzmianka o Puszczy Solskiej pochodzi z 1603 r. i jest związana z początkiem objawień św. Marii Magdaleny. Wtedy to na miejscu objawień kanclerz Jan Zamoyski zezwolił na postawienie kaplicy, umożliwiając tym samym udzielanie posług religijnych katolickim mieszkańcom Biłgoraja, w którym istniał tylko zbór kalwiński. Tomasz Zamoyski osadził tu w 1644 roku ojców franciszkanów budując dla nich kościół i drewniany klasztor. Wtedy też utworzono parafię obejmującą swoją działalnością również miasto Biłgoraj.

Zespół klasztorny był kilkakrotnie niszczony. W 1648 roku spalili go Kozacy pod wodzą Bohdana Chmielnickiego, a kolejne drewniane świątynie niszczyli Szwedzi w okresie potopu w 1655 i 1702 roku. Czwarty, ostatni kościół drewniany spłonął od uderzenia pioruna 22 czerwca 1794 r. Wcześniej, w 1778 roku Konstancja z Czartoryskich ZamoysKa ufundowała nowy murowany klasztor, który przetrwał do dnia dzisiejszego. Po pożarze kościoła władze carskie nie pozwoliły na budowę nowej świątyni. Aleksander Zamoyski polecił więc przebudować jedno skrzydło klasztoru, tworząc tam kaplicę.

Na miejscu spalonego kościoła została wybudowana w 1794 roku obecna kaplica św. Marii Magdaleny. Kościół istniał w zabudowaniach klasztoru do 1928 roku. Obecny kościół jest szóstym z kolei. Budowano go w latach 1921-1928 według projektu Jerzego Siennickiego jako wotum dziękczynne za zwycięstwo w wojnie polsko-radzieckiej w 1920 roku. Konsekracji świątyni doko¬nał bp Marian Fulman 15 V 1932 roku, co upamiętnione jest tablicą w kruchcie kościoła. Podczas II wojny światowej uszkodzeniu uległa wieża i nawa główna kościoła.

Kościół pw. św. Marii Magdaleny wyróżnia się wśród świątyń Biłgoraja bogatym i różnorodnym wyposażeniem. Jest murowany, trzynawowy, wzniesiony w stylu eklektycznym. Monumentalna świątynia nawiązuje w bryle i w detalu architektonicznym do renesansowo-barokowych form architektury polskiej. Wnętrze zdobią obrazy późnobarokowe z XVIII w. oprawione w rokokowe ramy.

Wieża kościoła jest zwieńczona renesansowym hełmem o dwu kondygnacjach, na szczycie którego umieszczono krzyż. Na wieży zawieszono w 1973 trzy dzwony: jeden konsekrowany w 1955 r, pozostałe dwa w 1967 roku. Dach nad prezbiterium jest niższy niż nad nawą głów¬ną. Nawy boczne na zewnątrz podparte są przyporami. Prezbiterium zamyka półkolista absyda. Nawa główna połączona jest z nawami bocznymi za pomocą trzech arkad. Na chórze muzycznym znajdują się organy 19-głosowe z 1931 roku. Sklepienie sufitu prezbiterium i nawy głównej boga¬to zdobione stiukami znajdującymi się na żebrach, sufit w nawach bocznych gładki.

Ołtarz główny murowany, zdrewnianą nadstawką, wspiera się na sześciu kolumnach. W ołtarzu umieszczono zabytkowy obraz św. Marii Magdaleny zapewne z XVII w, przemalowany, w sukience srebrnej oraz obraz Matki Boskiej Różańcowej namalowany w latach 1934-1940. W nawach bocznych kościoła znajdują się drewniane ołtarze przyścienne, jednokondygnacyjne z sarkofagową mensą. W ołtarzu prawej nawy bocznej w centrum widnieje obraz Najświętszej Marii Niepokalanie Poczętej w sukience srebrnej z pierwszej połowy XVIII w. W nawie lewej są również zabytkowe osiemnastowieczne obrazy: św. Antoniego Padewskiego w sukience srebrnej, Matki Boskiej Kodeńskiej, św. Franciszka z Asyżu (odnawiany w 1878 r. i XX w.), św. Mikoła¬ja (gruntownie przemalowany) oraz obraz św. Floriana. Wokół obrazów w ołtarzach bocznych rozmieszczone są liczne wota – świadectwo łask otrzymywanych za pośrednictwem św. Marii Magdaleny.

Wnętrze świątyni zdobi również ludowa rzeźba Chrystusa Frasobliwego z 1838 roku oraz dwie płaskorzeźby: Pieta barokowa z XVIII w. oraz płaskorzeźba o charakterze rokokowo-ludo¬wym przedstawiająca św. Marię Magdalenę.
Okna w nawie głównej są okrągłe, natomiast w nawach bocznych prostokątne, zamknięte od góry łukiem. W oknach naw bocznych umieszczono witraże wykonane według projektu Kon¬stantego Koschenbar Lyskowskiego z Gdańska. W oknach lewej nawy bocznej witraże przedsta¬wiające: Boga Ojca podtrzymującego ukrzyżowanego Chrystusa z Duchem Świętym w postaci gołębicy, Zesłanie Ducha Świętego oraz św. Jadwigę Królową. W oknach prawej nawy bocznej witraże przedstawiające: Jezusa Chrystusa w Ogrodzie Oliwnym, koronację Matki Boskiej na Kró¬lową Nieba i Ziemi oraz św. Franciszka.

W świątyni znajduje się jeszcze jeden witraż, w oknie nad drzwiami wejściowymi, przedstawiający św. Marię Magdalenę, patronkę świątyni. W wyposażeniu kościoła znajdują się również zabytkowe dwa krucyfiksy z XVIII wieku, lichtarze barokowe i rokokowe oraz osiemnastowieczne przedmioty liturgiczne: kielich gładki barokowy, kociołek na wodę, puszka rokokowa, ornat haftowany z symbolami ewangelistów.

Kolejny obiekt zabytkowy Puszczy Solskiej to budynek dawnego klasztoru franciszkanów. Jest murowany z cegły, otynkowany, założony na planie w kształcie litery L, dwukondygnacyjny, z wyjątkiem części wschodniej dłuższego skrzydła przebudowanego w latach 1794-1796 na kościół.
Parter jest półtoratraktowy. piętro zaś jednotraktowe. Budynek częściowo podpiwniczony, przy skrzydle dłuższym od strony północnej znajduje się przybudówka. Wewnątrz sklepienia są kolebkowe z lunetami i kolebkowo-krzyżowe, natomiast w pomieszczeniu dawnego kościoła sufit z fasetą. Chór muzyczny wspiera się na dwu filarach. Fasada budynku jest trójosiowa z dwu¬kondygnacyjnym szczytem ujętym spływami i wolutami. Na osi umieszczono portal ograniczony dwiema kolumnami z trójkątnym szczytem. W dolnej części szczytu znajduje się herb Jelita rodu Zamoyskich.
Klasztor odnowiono w 1998 roku, zmieniona została konstrukcja I pokrycie dachu. Obecnie w budynku mieści się aula Liceum im. Jana Pawła II.

Transmisja na żywo

Wirtualny spacer

Katolickie Liceum

Grupa pielgrzymkowa

Dane adresowe

Parafia św. Marii Magdaleny
ul. Krzeszowska 1
23-400 Biłgoraj
tel./fax.: 084 686 16 96

email: [email protected]

Numer konta parafii:
PKO BP 49 1020 5385 0000 9302 0051 3267
NIP 918–10–44–588
REGON 040065155